Αν και καλύτερα γνωστή για το φτωχικό της ρεκόρ στα ανθρώπινα δικαιώματα, τα στρατιωτικά πραξικοπήματα και τις κυβερνητικές κρίσεις (κανείς πρόεδρος δεν κατάφερε ποτέ να συμπληρώσει εδώ μια πλήρη θητεία!), η γραφική γοητεία της Γουινέας-Μπισσάου, το ξεθωριασμένο μεγαλείο και τα εκπληκτικά φυσικά της πλεονεκτήματα αποδεικνύουν ότι μερικά πράγματα είναι υπεράνω της πολιτικής. Στριμωγμένη μεταξύ Σενεγάλης και Γουινέας, αυτή η σημερινή μικροσκοπική χώρα είναι ένας εύκολα προσβάσιμος τόπος, αλλά είναι γνωστό ότι στο τμήμα αυτό της Δυτικής Αφρικής, τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν προς το χειρότερο μέσα σε μια νύχτα. Και όντως, υπήρξε μια απόπειρα πραξικοπήματος για ανατροπή του Προέδρου της χώρας, του Umaro Sissoco Embalo, μόλις ένα μήνα πριν το ταξίδι μας! Αλλά το τολμήσαμε και φανήκαμε τυχεροί καταφέρνοντας να βιώσουμε μια σειρά εξωτικών απολαύσεων που προσφέρει η χώρα αυτή. Σαν ένας μικρόκοσμος της Αφρικής, η Γουινέα-Μπισσάου περιέχει μια πληθώρα από τοπία, από ανθρώπους, από κουλτούρες και από φυσική ζωή. Και όλα βρίσκονται σε εγγύτητα προς την πρωτεύουσα, το Μπισσάου.
Σαν ένας μικρόκοσμος της Αφρικής, η Γουινέα-Μπισσάου περιέχει μια πληθώρα από τοπία, από ανθρώπους, από κουλτούρες και από φυσική ζωή.
Πρωτεύουσα της χώρας και του αυτόνομου τομέα του Μπισσάου, το Μπισσάου είναι η μεγαλύτερη πόλη στη Γουινέα-Μπισσάου. Ευρισκόμενο στις εκβολές του Ποταμού Geba στα δυτικά, το Μπισσάου είναι μια πόλη που περιβάλλεται από bolanhas (έλη). Το Μπισσάου δημιουργήθηκε το 1692 από τους Πορτογάλους και παρέμεινε υπό διοικητική εξάρτηση από το Πράσινο Ακρωτήριο. Η πόλη έγινε πρωτεύουσα σε δύο περιστάσεις, το 1942, σαν πρωτεύουσα της αποικίας και μετά την ανεξαρτησία τον Σεπτέμβριο του 1974, σαν πρωτεύουσα της Γουινέας-Μπισσάου. Έχει 388.000 κατοίκους, οι οποίοι αποτελούνται από 20 περίπου διαφορετικές εθνοτικές ομάδες που συνυπάρχουν σε διαφορετικές πυκνοκατοικημένες γειτονιές, στα περίχωρα του ιστορικού κέντρου της πόλης
Η γειτονιά αυτή, κοντά στο λιμάνι, είναι σήμερα σε μια προχωρημένη κατάσταση αποσύνθεσης, αλλά αξίζει ένας περίπατος για να απολαύσει κανείς τις προσόψεις και την κυρίαρχη αποικιακή αρχιτεκτονική. Οι κατοικίες είναι κυρίως διώροφες με ένα ψηλό ισόγειο όπου συνήθως βρίσκονταν η αποθήκη και έναν πρώτο όροφο που χρησίμευε για κατοικία.
Οι δρόμοι του Μπισσάου είναι γεμάτοι λακκούβες και η παροχή ηλεκτρισμού είναι ασταθής, αλλά η ερειπωμένη πρωτεύουσα έχει μια τραχειά, φθαρμένη από τον χρόνο γοητεία. Πίσω του βρίσκεται για τα καλά το μεγαλείο του Πορτογαλικού παρελθόντος: σαν ηλικιωμένο μοντέλο, η αποικιακή ομορφιά της έχει ξεθωριάσει, αλλά υπάρχει μια αναλαμπή στα μάτια της και ένα καταδεκτικό πνεύμα που σαγηνεύει τους επισκέπτες. Είναι μικρή και εύκολη στην περιήγηση, επίσης, και με έντονη νυχτερινή ζωή.
Στο μέσον της πλατείας των Εθνικών Ηρώων, νευρικό κέντρο της πόλης, βρίσκουμε ένα μνημείο του 1941, προς τιμήν της Maria da Fonte. Η Επανάσταση της Maria da Fonte είναι το όνομα που δίνεται σε μια λαϊκή επανάσταση την άνοιξη του 1846 κατά της κυβέρνησης της Πορτογαλίας η οποία είχε τότε πρόεδρο τον António Bernardo da Costa Cabral. Η υποκινήτρια των αρχικών ταραχών ήταν μια γυναίκα η οποία ονομαζόταν Μαρία, εγχώρια της ενορίας της Fontarcada, η οποία θα γινόταν γνωστή με το παρωνύμιο Maria da Fonte. Ξεκίνησε στην περιοχή της Póvoa de Lanhoso με μια λαϊκή εξέγερση που σιγά σιγά εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον βορά της Πορτογαλίας. Στο βάθος της πλατείας μπορούμε να δούμε το Προεδρικό Παλάτι της Γουινέας-Μπισσάου. Αυτό είναι ένα αποικιακό παλάτι κατασκευασμένο πριν από την ανεξαρτησία, αλλά πρόσφατα επανακατασκευάσθηκε αφού είχε βομβαρδισθεί και υποστεί βαριές ζημιές στον Εμφύλιο Πόλεμο που άρχισε στις 7 Ιουνίου του 1998. Σήμερα αποτελεί την επίσημη κατοικία του Προέδρου. Η Πλατεία γεμίζει τα Σαββατοκύριακα με οικογένειες που κάνουν βόλτα, παιδιά που παίζουν, νεαρά ζευγάρια που φλερτάρουν στα παγκάκια του πάρκου. Η Πλατεία λειτουργεί επίσης, σαν σημείο συνάντησης για νεαρούς λάτρεις του δωρεάν Wi-Fi, που πρόσφατα είναι διαθέσιμο.
Προτομή του ποιητή, αγροτομηχανικού, επαναστάτη και διπλωμάτη Amílcar Cabral στο Μπισσάου. Υπήρξε ένας από τους μπροστάρηδες αντι-αποικιακούς ηγέτες της Αφρικής και ηγήθηκε του εθνικιστικού κινήματος της Γουινέας-Μπισσάου και των Νησιών του Πράσινου Ακρωτηρίου, και του επακόλουθου πολέμου της Ανεξαρτησίας στη Γουινέα-Μπισσάου. Δολοφονήθηκε το 1973, οκτώ μήνες περίπου πριν την μονόπλευρη δήλωση ανεξαρτησίας της Γουινέας-Μπισσάου. Επηρεάσθηκε βαθιά από τον Μαρξισμό και αποτέλεσε έμπνευση στους επαναστάτες σοσιαλιστές και στα εθνικά κινήματα ανεξαρτησίας παγκοσμίως.
Άγαλμα του Osvaldo Vieira στον κυκλικό κόμβο του Αεροδρομίου στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Μπισσάου Osvaldo Vieira. Ο Οsvaldo Vieira ήταν ένας από τους περισσότερο διακεκριμένους εθνικούς ηγέτες της PAIGC και της FARP (Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις του Λαού, στα Πορτογαλικά, Forças Armadas Revolucionárias do Povo), κατά την διάρκεια του πολέμου της ανεξαρτησίας της χώρας
Αγορά Bandim του Μπισσάου:
Στην Αγορά Bandim, την μεγαλύτερη υπαίθρια αγορά της Γουινέας-Μπισσάου. Η αγορά αυτή, η οποία χρονολογείται από το 1960, καταλαμβάνεται από μαγαζιά και αποθήκες από την μια πλευρά της λεωφόρου μέχρι την άλλη και κάθε εκατοστό χρησιμοποιείται από πωλητές για οποιοδήποτε αντικείμενο μπορείς να φανταστείς: φρούτα, λαχανικά, οικιακές συσκευές, φάρμακα, ρουχισμό, παραδοσιακό ψωμί, παπούτσια, εργαλεία, δερμάτινα, κρέατα, ψαρικά, δημητριακά κλπ.
Στα προάστια του Μπισσάου:
Χέρι των Timba, Πλατεία των Μαρτύρων, Μπισσάου
Το μνημείο αυτό ενθυμίζει μια βίαια σφαγή, κατά την οποία η αποικιακή αστυνομία φόνευσε 50 απεργούς λιμενεργάτες. Κατά το 1950 η Γουινέα-Μπισσάου, όπως και πολλά Αφρικανικά έθνη την εποχή αυτή, άρχισε να οργανώνεται για ανεξαρτησία από τους Πορτογάλους αποικιοκράτες. Το 1956, ο Amílcar Cabral ίδρυσε το Αφρικανικό Κόμμα για την Ανεξαρτησία της Γουινέας και του Πράσινου Ακρωτηρίου (PAIGC). Κατά το ξεκίνημά του, η αποστολή της ομάδας ήταν να πετύχει την ανεξαρτησία μέσω μη βίαιων μέσων. Μια από τις πρώτες σημαντικές ενέργειες της PAIGC ήταν να βοηθήσει στην οργάνωση μιας ειρηνικής απεργίας για καλύτερες αμοιβές στις Αποβάθρες Pidjiguiti του Λιμανιού του Μπισσάου. Στις 3 Αυγούστου του 1959, ναυτικοί και λιμενεργάτες διέκοψαν όλες τις εργασίες στο λιμάνι. Σύντομα μετά, κλήθηκε μια αποικιακή αστυνομική δύναμη να απομακρύνει τους απεργούς και να επανακτήσει τον έλεγχο του λιμανιού, αλλά κατά την διάρκεια της επιχείρησης αυτής, άνοιξαν πυρ στο μεγάλο πλήθος των απεργών, σκοτώνοντας 50 άτομα και τραυματίζοντας εκατοντάδες. Για τον Cabral, το επεισόδιο απέδειξε ότι η ανεξαρτησία δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί με ειρηνικά μέσα, και η PAIGC κήρυξε τον αγώνα για ανεξαρτησία “με όλα τα δυνατά μέσα, συμπεριλαμβανομένου και του πολέμου”. Για περισσότερο από μια δεκαετία, ο Cabral οδήγησε το αντάρτικο κίνημα της PAIGC κατά της Πορτογαλικής αποικιοκρατικής κυβέρνησης μέχρις ότου η ανεξαρτησία επιτεύχθηκε τελικά το 1974. Το μνημείο Χέρι των Timba τιμά την μνήμη των λιμενεργατών που ήταν από τους πρώτους που έχασαν την ζωή τους στον πόλεμο της Γουινέα-Μπισσάου για ανεξαρτησία. Το σφιγμένο σε γροθιά χέρι συμβολίζει έναν απατεώνα (Timba), στην περίπτωση αυτή τους Πορτογάλους αποίκους που αρνήθηκαν να πληρώσουν στους λιμενεργάτες δίκαιους μισθούς. Δύο άλλα μνημεία κοντά υπενθυμίζουν επίσης το γεγονός: μια άγκυρα στην οποία έχουν χαραχθεί τα ονόματα των πεσόντων λιμενεργατών και μια πρόσφατα εγκατεστημένη προτομή του Amílcar Cabral. Η επέτειος της Σφαγής του Pidjiguiti, στις 3 Αυγούστου, είναι εθνικός εορτασμός στη Γουινέα-Μπισσάου.
Στην ύπαιθρο της Γουινέας-Μπισσάου, στον δρόμο απο το Μπισσάου στη Μπούμπα:
Ποταμός Geba
O Geba είναι ένας ποταμός της Δυτικής Αφρικής που πηγάζει από την βόρεια Γουινέα στα υψίπεδα Fouta Djallon, περνάει από τη νότια Σενεγάλη και φθάνει στον Ατλαντικό Ωκεανό στη Γουινέα-Μπισσάου. Στο τελικό τμήμα του ο ποταμός πλαταίνει σε μια ευρεία εκβολή κάτω από την Xime, με ένα συνολικό πλάτος περίπου 15 χιλιομέτρων στο Μπισσάου. Η εκβολή του πλαταίνει περαιτέρω, καθώς ο ποταμός ρέει στον Ατλαντικό, σχηματίζοντας το αρχιπέλαγος των Νησιών Bissagos. Από παλιά έχει υπάρξει ως σπουδαία εμπορική οδός που συνδέεται με το εσωτερικό. Είναι προσβάσιμη σε πλοία των 2.000 τόνων για κάπου 140 χιλιόμετρα μέσα, και τα σκάφη ρηχού βυθίσματος ακόμη πιο πέρα
Στο Εθνικό Πάρκο Lagoas de Cufada
Βαρκάδα στο Εθνικό Πάρκο Lagoas de Cufada, που βρίσκεται στο νότο της Γουινέας-Μπισσάου, στην Διοικητική Περιοχή Quinará, με επιφανειακή έκταση 890 τετρ. χιλιόμετρα και αναμφίβολα μια από τις πιό ενδιαφέρουσες περιοχές για να επισκεφθεί κανείς στη χώρα. Είναι μια μεγάλη, μόνιμη λίμνη με γλυκό νερό, με άφθονη υδροβλάστηση και παρακείμενη ποτάμια πλημμυρική περιοχή, μιας και περιβάλλεται από δύο από τους οκτώ ποταμούς της Γουινέας-Μπισσάου: τον Ποταμό Corubal και τον Rio Grande de Buba. Περιλαμβάνει δύο μικρότερες λίμνες, εποχιακά πλημμυριζόμενα έλη, περιφερειακές μαγκρόβιες και εκτεταμένους λασπότοπους. Μια ντουζίνα μικρά χωριά με μερικές εκατοντάδες κατοίκους ζουν μέσα στην περιοχή εξασκώντας παραδοσιακό ψάρεμα και παραγωγή ρυζιού.
Καταρράκτης Saltinho:
Καταρράκτης Saltinho, ένας από τους λίγους ενδιαφέροντες καταρράκτες στη Γουινέα-Μπισσάου, που βρίσκονται κάτω από μια γέφυρα, κατά μήκος του κύριου δρόμου από τη Νότια Γουινέα στο Μπισσάου. Ο καταρράκτης σχηματίζεται κατά την πορεία του Ποταμού Corubal, μείζονος παραποτάμου του Ποταμού Geba, ο οποίος για μια μικρή απόσταση σχηματίζει το διεθνές σύνορο μεταξύ Γουινέας-Μπισσάου και Γουινέας. Το νερό είναι κρύο και διαυγές και η περιβάλλουσα φύση είναι μαγευτική. Μπορούμε να δούμε σε διάφορα σημεία γυμνόστηθες ή και τελείως γυμνές γυναίκες που σκύβουν για να πλύνουν ρούχα, τα οποία μετά τα απλώνουν για στέγνωμα στις μεγάλες μαύρες πέτρες, δίνοντας έτσι ένα ιδιαίτερο χρώμα στο σκηνικό.
Από τα σύνορα με τη Σενεγάλη μέχρι την πρωτεύουσα, το Μπισσάου
Υπαίθρια Αγορά στο Ingoré, μια μικρή πόλη στην περιοχή του Cacheu, στον δρόμο προς το Μπισσάου:
Ποταμός Cacheu
Ποταμός Cacheu. Οι πηγές του βρίσκονται κοντά στα βόρεια σύνορα της χώρας, πλησίον μιας καμπής του Ποταμού Geba. Ρέει προς τα δυτικά, προς την πόλη Farim και πλαταίνει σε μια εκβολή, στη νότια όχθη της οποίας βρίσκεται η πόλη Cacheu. Ο ποταμός Cacheu είναι πλωτός σε μεγάλα πλοία για περίπου 97 χιλιόμετρα προς τα έσω, και σε μικρότερα πλοία για πολύ περισσότερο. Παλιότερα αποτελούσε σπουδαίο εμπορικό δρόμο.
Για τους φίλους της φύσης, το Αρχιπέλαγος Bijagos, το οποίο επιπλέει λίγο πιο πέρα από την ακτή, είναι ένα μοναδικό αξιοθέατο, αλλά δυστυχώς δεν είχαμε αρκετό χρόνο για να το επισκεφθούμε. Μια άλλη μεγάλη απογοήτευση του ταξιδιού μας ήταν ότι είχαμε προγραμματίσει να παρακολουθήσουμε την Παρέλαση του ετήσιου Καρναβαλιού. Η Γουινέα-Μπισσάου έχει μια ξεκάθαρα Λάτιν ατμόσφαιρα και είναι μια από τις λίγες Αφρικανικές χώρες που γιορτάζουν το Καρναβάλι. Κάθε Φεβρουάριο υπάρχει μια ταραχώδης παρέλαση χρώματος και κουλτούρας, όταν οι δρόμοι του Μπισσάου κατακλύζονται από χορευτές ντυμένους με παραδοσιακή ενδυμασία. Βαδίζουν αγέρωχα χτυπώντας με τα όργανά τους ρυθμούς που θα μπορούσαν να ξυπνήσουν τους νεκρούς, προκαλώντας τα θορυβώδη χειροκροτήματα από τα πλήθη που επευφημούν. Δυστυχώς, η παρέλαση του Καρναβαλιού αναβλήθηκε την χρονιά αυτή, λόγω της πανδημίας Κόβιντ.
Το ταξίδι στη Γουινέα-Μπισσάου δεν είναι πάντοτε εύκολο, αλλά για αυτούς που έχουν μια αίσθηση περιπέτειας και ανοιχτό μυαλό μπορεί να είναι εξαιρετικά ανταποδοτικό. Η πολιτική αστάθεια και η φτώχεια μπορεί να έχουν ταλανίσει το μικρό αυτό έθνος, αλλά η χαρά για ζωή των κατοίκων του αντέχει στο χρόνο και η χώρα διατηρεί μια ήρεμη γοητεία.
